Mae Cwricwlwm Cymru yn darparu cyfleoedd cyfoethog i archwilio treftadaeth Cymru a’r cysyniad ‘cynefin’ ym mhob lleoliad yng Nghymru. Gall y prosiect ddeillio’n naturiol o hyn, neu gall adlewyrchu gwaith penodol a wnaeth yr ysgol i gofio digwyddiad, person neu adeilad lleol, er enghraifft. Mae’r posibiliadau i ysgolion ddewis pwnc i ganolbwyntio arno yn eang a gallent gynnwys agweddau ar dreftadaeth, fel treftadaeth yn yr amgylchedd, gwyddoniaeth, technoleg, diwydiant, masnach, amaethyddiaeth, chwaraeon, pobl a’u hanes a’u traddodiadau, bywydau a phrofiadau plant a phobl ifanc, rôl menywod mewn hanes, byd gwaith ac amrywiaeth cymunedau. Nid yw hon yn rhestr gwbl gynhwysfawr.  

​

Mae’r Meini Prawf Beirniadu (gweler y ddolen isod) yn dangos yn eglur beth y bydd y beirniaid yn chwilio amdano yn y prosiect a gyflwynir, a chynghorir ysgolion yn gryf i ymgynghori â’r rhain. Mae angen i’r prosiect arddangos sgiliau ymchwil, dadansoddi, gwerthuso a chyfathrebu. Gellir ei gyflwyno ar ffurf arddangosfa, perfformiad, adferiad neu ffurfiau eraill sy’n cyfrannu at dreftadaeth, neu fel cofnod mewn print neu’n electronig. Anogir ysgolion i rannu eu darganfyddiadau. Bydd asesu’r prosiect yn ystyried sgiliau llythrennedd, rhifedd a thechnoleg gwybodaeth y disgyblion.

Caiff y Gwobrau eu rhannu yn y Seremoni Wobrwyo Flynyddol (a gynhelir ym mis Gorffennaf mewn lleoliad gwahanol yng Nghymru bob blwyddyn) ar gyfer y prosiectau gorau ym mhob categori: y Cyfnod Sylfaen, cynradd, darpariaeth arbennig ac amgen, uwchradd ac EUSTORY. Yn 2024, caiff prosiectau a ystyrir o’r safon uchaf wobrau o rhwng £500-£1000 a gwahoddir y rhain i’r seremoni. Caiff rhai o’r Gwobrau eu cyflwyno i’r enillwyr gan y noddwyr a’u rhoddodd. Cyflwynir Tariannau Menter Ysgolion y Dreftadaeth Gymreig ( noddir gan Amgueddfeydd Cymru) i’r ceisiadau gorau o blith y cyfan.